Płatność mobilna — co to jest i czym się charakteryzuje?

Ten artykuł poświęcamy popularnej formie płatności, jaką jest płatność mobilna. Opowiemy, co to jest, jakie były jej początki w Polsce i czy jest bezpieczna. Mogłoby się wydawać, że to zagadnienie powszechnie znane, z którego korzysta albo z którym miała styczność większość osób. Czy jednak wszyscy wiedzą, jak dokładnie działają płatności mobilne? 

Płatności mobilne w Polsce – jak to się zaczęło?

Nie od razu płacono zbliżeniowo telefonami, ani nawet kartami płatniczymi. Początkowo funkcjonowały dwie aplikacje – IKO wprowadzona przez bank PKO BP oraz iKASA, której używały m.in. Alior Bank i Getin Bank. Służyły one tylko do płatności w sklepach, przy czym iKASA można było używać tylko w jednej z sieci supermarketów. Transakcje były możliwe w oparciu o jednorazowe kody generowane w aplikacjach, które trzeba było pokazać kasjerowi, a następnie zaakceptować płatność w telefonie. 

Inne rozwiązania były używane przez Mastercard Mobile, który umożliwiał użytkownikom zakup biletów lub zapłatę za parking w aplikacjach mobilnych np. SkyCash czy mPotwór. Nie trzeba było podawać szczegółowych danych kart płatniczych, bo aplikacja integrowała różne systemy drobnych płatności i podłączała je do karty płatniczej. 

Pierwsze płatności zbliżeniowe telefonem umożliwiała technologia NCF poprzedniczka obecnej HCE. Ich przebieg był jednak trochę skomplikowany. Aby je wykonać potrzebne były telefon z modułem NCF oraz specjalna karta SIM NCF. Oprócz tego trzeba było aktywować tę funkcję u operatora, a transakcji dokonywać za pomocą specjalnej aplikacji. 

Wszystkie te rozwiązania są już obecnie anachroniczne.

Co to są płatności mobilne?

Płatności mobilne – co to jest według definicji? To transakcje zwane także e-płatnościami czy m-płatnościami, które umożliwiają bezgotówkowy zakup różnych przedmiotów i usług oraz przekazywanie środków między rachunkami. Mogą być wykonywane poprzez urządzenia mobilne jak smartfon, smartwatch czy tablet przy pomocy technologii mobilnych np.: SMS, WAP, NFC czy USSD. Do ich wykonania potrzebna jest łączność z siecią GSM lub Internetem. 

Można wyróżnić dwie kategorie płatności mobilnych:

• zdalne, poprzez połączenie telefonu komórkowego z serwerem za pomocą wiadomości Premium SMS, Direct Billing lub Internetu,
• zbliżeniowe z wykorzystaniem technologii NFC (fal radiowych wykorzystywanych do wymiany danych na odległość kilku centymetrów). Karty płatnicze lub telefony posiadające NFC zbliża się do terminala płatniczego i w ten sposób przeprowadza się połączenie i transfer danych. Obecnie dla transakcji do 100 zł nie trzeba wprowadzać kodu PIN, powyżej jest on konieczny. Telefony muszą też mieć odpowiednią aplikację wykorzystującą technologię NFC.

Czy płatności mobilne są bezpieczne?

Wiadomo już, co to są płatności mobilne, ale część osób może obawiać się o bezpieczeństwo podczas korzystania z nich. Niesłusznie! Transakcje te są zabezpieczane na kilka sposobów, a więc korzystanie z nich jest nie tylko wygodne, ale i w pełni bezpieczne. 

W coraz popularniejszej ostatnio usłudze Direct Billing polegającej na obciążaniu kwotą płatności swojego rachunku telefonicznego każda, transakcja jest zabezpieczona dwuetapowo – hasłem oraz kodem PIN lub SMS-em w zależności od operatora i ustawień usługi. Nie ma też ryzyka przypadkowego aktywowania płatności, gdyż klient musi najpierw podać swój numer telefonu, a następnie wpisać kod lub hasło z wiadomości autoryzacyjnej. Dla jeszcze większego bezpieczeństwa klient może ustawić limit kwoty, jaką ma zostać obciążony za korzystanie z usług Direct Billing. 

Warto wspomnieć tutaj także o usłudze SMS Premium, choć nie jest typową płatnością mobilną w rozumieniu wyżej wymienionej definicji. Dzięki niej za pomocą SMS można wykupić natychmiastowy dostęp do różnego rodzaju materiałów czy serwisów. Ze względu na wyższy koszt takiego SMS abonenci są chronieni przed otrzymywaniem niechcianych wiadomości tego typu. Można ustawić limity wysyłania wiadomości SMS Premium przez użytkownika lub nawet zablokować taką możliwość całkowicie. 

Płatności mobilne typu Google Pay czy Apple Pay są oparte o tokenizację. Dane kart płatniczych tylko raz dodawane są do portfela, a potem zastępowane ciągiem znaków, czyli tokenem. Podczas dokonywania płatności wykorzystywane są właśnie one, a wrażliwe informacje jak numer karty czy kod CVC/CVV jest niedostępny dla osób trzecich. 

Transakcje Blikiem opierają się na kodach jednorazowych, generowanych tylko dla danej transakcji. Dodatkowo płatność wymaga potwierdzenia PIN-em do aplikacji mobilnej. Nawet w przypadku poznania takiego kodu przez osobę postronną, nie będzie on mógł być wykorzystany ponownie. 

Ze względu na wykorzystywane zabezpieczenia płatności mobilne są równie bezpieczne, jak płatności gotówkowe, przelewy tradycyjne czy dokonywane za pośrednictwem banku.

Płatność telefonem – modne i wygodne rozwiązanie

Dzisiaj telefon to rzecz, którą każdy zazwyczaj ma przy sobie. Wiele osób, zwłaszcza młodych nie wyobraża sobie dnia bez stałego dostępu do Internetu poprzez smartfona. Wszystko to sprawia, że częściej można zapomnieć gotówki czy portfela niż tego urządzenia mobilnego. 

W odpowiedzi na to banki zaoferowały usługi płatności mobilnych z pośrednictwem smartfonów, które obecnie są mocno konkurencyjne dla kart płatniczych. Takie rozwiązanie jest niezwykle wygodne i staje się bardzo modne. Nowoczesne aparaty telefoniczne dają już nie tylko możliwość płatności w aplikacjach, ale również zbliżeniowo, podobnie jak kartą debetową czy kredytową, a zakres ich możliwości stale się rozwija. 

Podsumowanie

Banki stale rozwijają i unowocześniają zakres płatności mobilnych, aby dostosować go do rozwijających się technologii. Klienci mogą korzystać z nowoczesnych płatności HCE, Direct Billing, Blikiem, Google Pay, Apple Pay czy nawet SMS Premium. Ten rodzaj płatności jest szybszy i wygodniejszy dla użytkowników, przez co powoli wypiera zarówno klasyczne karty płatnicze, jak i gotówkę. Z pewnością na rynku wciąż pojawiać się będą nowe rozwiązania pozwalające na płatności mobilne.